Fırat Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Sağmak Tartar, güncel durumda ılıman Kuzey Yarımküre ‘deki bazı ülkelerde grip benzeri hastalık ve akut solunum yolu enfeksiyonu oranlarının son haftalarda arttığını ve olağan mevsimsel eğilimlerle uyumlu olarak baz seviyelerin üzerinde olduğunu, mevsimsel grip aktivitesinin Kuzey Yarımküre ‘deki birçok ülkede yüksek seyrettiğini ifade etti.
Prof. Dr. Sağmak Tartar, son zamanlarda hastanelerin aşırı kalabalık olduğu iddialarıyla birlikte dikkatlerin Çin’deki hMPV vakalarına çevrildiğini, hMPV’nin kıştan ilkbahara kadar birçok ülkede dolaşan yaygın bir solunum yolu virusu olduğunu, bazı olguların bronşit veya zatürre nedeniyle hastaneye yatışı gerekse de, hMPV ile enfekte olmuş çoğu kişide soğuk algınlığına benzer hafif üst solunum yolu semptomlarının görüldüğünü ve birkaç gün sonra bu hastaların iyileştiğini sözlerine ekledi.
Prof. Dr. Ayşe Sağmak Tartar, Çin tarafından yayımlanan ve 29 Aralık 2024’e kadar olan dönemi kapsayan verilere göre akut solunum yolu enfeksiyonlarının son haftalarda arttığını, solunum yolu patojeni tespitlerinde gözlemlenen artışın, Kuzey Yarımküre ’de yılın bu zamanı için beklenen aralıkta olduğunu söyledi.
Griple ilgili de bilgilendirme yapan Prof. Dr. Ayşe Sağmak Tartar, hastalığa yol açan influenza virüsünün yapısının kolaylıkla değişebildiğini, bununda virüsün bağışıklık sistemimizden kaçabilmesine neden olduğunu ifade etti. Virüsteki küçük yapısal değişikliklerin bizim hastalığa her yıl yakalanmamızın nedeni olduğunu, her 10-30 yılda bir ortaya çıkan büyük yapısal değişikliklerle pandemilerin meydana geldiğini ve bunun tüm dünyayı etkileyen büyük salgınlara yol açtığını, tarihteki bilinen en büyük grip salgınlarından birisinin Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan ve savaşın kendisinden daha fazla ölüme yol açan 1918 İspanyol Gribi olduğunu, en son pandeminin ise 2009 yılında Meksika’dan başlayıp dünyaya yayılan H1N1 (Domuz Gribi) virüsü ile yaşandığını ifade etti.
Prof. Dr. Ayşe Sağmak Tartar, Grip (influenza) virüsünün damlacık yoluyla bulaştığını, öksüren hapşıran kişinin, virüs içeren çok sayıda damlacığı etrafa yaydığını, bu damlacıkların ağız, burun ya da gözlerimize ulaşması ile hastalığın bulaştığını, bu nedenle gripli bir kişinin virüsü etrafa yaymamak için öksürüp hapşırırken ağzını bir mendille, mendil bulamıyorsa kolları ile kapatması gerektiğini, ellere hapşırmanın virüsün yayılımı açısından en tehlikeli yöntem olduğunu, ellere bulaşan virüsün buradan dokunulan her yere yayıldığını, gripli kişinin sık sık ellerini yıkaması gerektiğini, su ve sabunun bulunamadığı durumda ise el antiseptikleri ile ellerin ovalanarak da temizlenebileceğini söyledi.
Prof. Dr. Ayşe Sağmak Tartar, gribin toplumda yayılmaması için, virüsün en çok saçıldığı hastalığın ilk günlerinde okula ve işe gidilmeyip evde istirahat edilmesi gerektiğini, ev halkını korumak için ellerin sık aralıklarla yıkanması, odanın havalandırılması ve özellikle yakınında hastalığın ağır seyretme riski olan kişiler varsa hasta kişinin maske takmasının yararlı olacağını, maskenin ağız ve burunu tam kapaması gerektiğini ve maskenin ıslandığında değiştirilip ellerin yıkanması gerektiğini ifade etti.
Prof. Dr. Ayşe Sağmak Tartar, gribe yakalanmamak için sık el temizliği, sağlıklı beslenme, mevsime göre giyinme gibi kişisel önlemlerin yanı sıra özellikle risk altındaki kişiler için en etkili korunma yolunun aşı olduğunu vurguladı.
