Futbolun tepe yönetimleri UEFA ve FIFA, Avrupa ve Dünya Şampiyonalarına katılan takımlarda yer alan futbolcuların kulüplerini desteklemektedir.
Avrupa Kulüpler Birliği ECA ve UEFA arasındaki bir anlaşmanın parçası olarak, Avrupa yönetim organı, UEFA EURO’nun başarılı bir şekilde sahnelenmesine oyunculara katkıda bulunan kulüplerine iletmeleri için her dört yılda bir UEFA EURO’dan ulusal federasyonlara bir miktar dağıtmaktadır. İlgili ilk turnuva İsviçre/Avusturya'da düzenlenen ve 180 kulübün 43,5 milyon Euro'dan yararlandığı UEFA EURO 2008 oldu. 2012'de Polonya/Ukrayna'daki UEFA EURO için 575 kulüp 55 milyon Euro'dan yararlandı. Fransa'daki UEFA EURO 2016 için kulüp dağıtımı için mevcut miktar daha da artırılarak 150 milyon Euro'ya çıkarıldı.
UEFA ile yapılan en son anlaşma, yalnızca final turnuvasına oyuncu çıkaran kulüpleri ödüllendirmekle kalmıyor, aynı zamanda eleme aşamasında bir oyuncu çıkaran herhangi bir kulüp için (EURO elemeleri) faydalar öngörüyor. UEFA EURO 2016 için toplam miktar (150 milyon Euro), eleme aşaması (50 milyon Euro) ve final turnuvası (100 milyon Euro) arasında paylaştırıldı.
EURO elemeleri için konsept, oyuncuların asıl serbest bırakılmasını ödüllendirmektir. Her durumda, bu ödemelerden yararlanacak kulüpler, ilgili oyuncuların söz konusu eleme veya hazırlık maçı gerçekleştiğinde kayıtlı oldukları kulüplerdir. Final turnuvası için toplam miktar, oyuncu başına günlük sabit bir miktara bölünür - ilgili milli takımın ilk maçından 14 gün önce başlar ve milli takımın final turnuvasındaki son maçından sonraki gün biter. Bu miktar, farklı oyuncu ücret düzeylerini daha iyi yansıtmak için FIFA antrenman tazminatı sınıflandırmasının gerekçesine göre ülke başına değişir.
Her durumda, bu ödemelerden yararlanacak kulüpler, ilgili oyuncuların ilgili serbest bırakma döneminde kayıtlı oldukları kulüplerdir. Eleme müsabakasına gelince, sadece UEFA üyesi bir federasyona ait bir kulüp tarafından serbest bırakılan oyuncular dikkate alınır (1).
Aynı şekilde, FIFA Dünya Kupası Kulüp Avantajları Programı, futbol kulüplerinin FIFA Dünya Kupasını düzenleme başarısına yaptıkları katkıyı takdir etmek için tasarlanmıştır. Program FIFA Profesyonel Futbol Departmanı tarafından yönetilmektedir.
Program, FIFA ile programla ilgili olarak küresel olarak tüm kulüpler adına hareket eden Avrupa Kulüpler Birliği (ECA) arasında imzalanan bir anlaşmanın ardından Güney Afrika'daki 2010 FIFA Dünya Kupası için oluşturulmuştu. Kulüp Avantajları Programı, FIFA ile Avrupa Kulüpler Birliği arasında, ilk olarak 2010 Dünya Kupası öncesinde başlatılan ve 2015'te hem 2018 hem de 2022 FIFA Dünya Kupası kapsayacak şekilde genişletilen daha kapsamlı bir işbirliği anlaşmasının bir parçasıdır.
Program kapsamında, FIFA Dünya Kupası'nın başarılı bir şekilde ev sahipliği yapmasından elde edilen faydalardan bir pay, Üye Dernekler aracılığıyla FIFA Dünya Kupası'na katılan oyuncuların kulüplerine dağıtılacaktır.
Program için ayrılan 2014 FIFA Dünya Kupası faydalarının payı, 2010 FIFA Dünya Kupası için 40 milyon dolardan artan 70 milyon dolar olmuştur. Bu miktar 2018 FIFA Dünya Kupası için bir kez daha artarak 209 milyon dolara yükseldi. Bu girişimden, 2018 FIFA Dünya Kupası sonrasında aynı miktardan yararlanan 63 üye dernekten 416 kulüp olarak kayıtlara geçti (2).
Kulüp Avantajları Programı kapsamında ödenecek tutar; Resmi hazırlık dönemi de dahil olmak üzere, müsabakada kalan oyuncular için her gün güncellenecektir.
Futbol kulüplerinin FIFA 2022 Dünya Kupasının başarılı bir şekilde sahnelenmesine yaptığı katkıyı takdir etme taahhüdünün bir parçası olarak, FIFA dünya çapında kulüplere 209 milyon doları dağıtılacak olan Kulüp Avantajları Programı için başvuru sürecini başlattı. Kulüpler ilk kez FIFA Profesyonel Futbol Programı üzerinden dijital olarak başvuruda bulunacaklar.
FIFA Dünya Kupası 2022 sırasında milli takımında kaldığı günlerin her biri için alınacak yaklaşık 10.000 doları ve resmi hazırlık dönemini kapsayacaktır. Tazminatlar, futbolcunun 2022 FIFA Dünya Kupası'ndan önceki iki yıl içinde forma giydiği tüm kulüplere ödenecek (3).
Dağılımı belirlemek için hesaplamalar fonları alan bir modele dayanmaktadır. Oyuncu sayısı göz önünde bulundurularak kulüp ve her oyuncunun kaç gün final turnuvasında yer aldığı şeklinde hesaplamalarla belirlenmektedir (4).
FIFA ile 2015 yılında imzalanan yeni bir anlaşmaya göre, FIFA Dünya Kupası kulüp faydaları, yaklaşan FIFA Dünya Kupası 2022 turnuvası için üç katına çıkacak.
Türk Milli Futbol Takımı EURO 2020'ye puansız veda etmişti, 2022 Kasım ayında Katar’da düzenlenecek olan FIFA Dünya Kupası turnuvasında yer alamayacak, Dolayısı ile Türkiye’deki Kulüpler ve oyuncular UEFA ve FIFA’nın Kulüp Destek Programlarından ve Avantajlarından yeterince faydalanamayacaklardır.
Kaynaklar
(1). https://www.ecaeurope.com/about-eca/main-achievements/club-benefits
(2). https://www.fifa.com/legal/football-regulatory/stakeholders/fifa-club-benefit-programme
(3). https://www.fifa.com/tournaments/mens/worldcup/qatar2022/media-releases/fifa-distributes-more-than-usd-200m-to-clubs-across-the-world
(4). https://digitalhub.fifa.com/m/63651247df9b8ba2/original/bxkl7wgkjygv0ar7scko-pdf.pdf
