Deloitte Araştırma grubunun, Avrupa profesyonel futbolunun iş ve finansının önde gelen bağımsız incelemesi olan Futbol Finansı Yıllık İncelemesinin 31. baskısı, önemli aksamalara neden olan Covid-19 kısıtlamalarından etkilenen bir sezon olan 2020/21 sezonunu değerlendirmektedir.
Sezonun büyük bölümünde kapalı kapılar ardında oynanan ve stadyumların boş olduğu maçlar nedeniyle Avrupa kulüpleri benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıya kaldı.
Futbol Finansmanı 2022 Yıllık İncelemesi, futbolda ekonomik bozulmanın mirasını analiz ediyor ve bunu azaltmak için atılan adımların başlattığı 'yeni ufuklar' çiziyor ve endüstrinin Avrupa futbolunda uzun vadede finansal sürdürülebilirlik oluşturma çabalarına da ışık tutuyor.
2020/21 sezonunda neredeyse tamamen maç günü gelir kaybına rağmen, Avrupa futbol pazarı, UEFA EURO 2020 turnuvası ve ertelenen 2019/20 sezonundan elde edilen gelirin ertelenmesiyle desteklenen gelir bazında %10 artarak 27,6 milyar Euro'ya ulaştı. Bu durum 2021/22 sezonunda elde edilmesi öngörülen Covid öncesi gelir seviyelerine geri dönüş ile gelir açısından önemli bir iyileşmeye işaret etmektedir.
Rapor, rekor kıran UEFA Kadınlar EURO'sunun ardından ve ilk kış FIFA Dünya Kupası'nı ve tüm 'beş büyük' ligde futbol sezonu beklentisiyle, Avrupa kulüplerinin çalkantılı 2020/21 sezonundaki finansal performansı ve gelecekteki büyüme için görünümünü de ortaya koymaktadır. Ayrıca Rapor, Premier Ligin, ilk sezonunun (1992/93) başlangıcından bu yana 30. yılını kutlarken, Deloitte, finansal ölçekteki kayda değer büyümeyi ve rekabetin küresel cazibesini takip ederek başarısının grafiğinide değerlendirmektedir.
Rapora göre; 2020/21'de Premier Lig kulüp başına ortalama gelir dördüncü kez kolektif 1992/93 toplamını aştı ve toplam gelir %2,400'ün üzerinde artarak 4,9 milyar sterlin oldu. Premier Lig Dördüncü on yılına girerken, yeni yayın anlaşmaları, tam stadyuma dönüş ve iyileştirilmiş ticari anlaşmaların bir sonucu olarak kulüplerinin gelirinin 2022/23 sezonunda 6 milyar sterlini aşması beklenmektedir.
2020/21'de 'beş büyük' Avrupa ligi, önceki sezona göre %3 artışla, ancak Covid-19 öncesinde gözlemlenen gelirlerin (2018/19'da 17,0 milyar Euro) önemli ölçüde altında kalarak toplam 15.6 milyar Euro gelir elde etti. Bugün Premier Lig, rekabette her zamankinden daha ileride görülmektedir. Bununla ilgili olarak, Premier Lig hariç tutulduğunda, "beş büyük" yıl boyunca toplam işletme zararlarının 461 milyon Euro'dan 901 milyon Euro'ya yükseldiğini bildirdi. Artık kulüplerin Covİd-19'dan kurtulmanın mümkün olduğunca etkili olmasını sağlamak için bilinçli finansal kararların alınmasına her zamankinden daha fazla ihtiyacı var.
Premier Lig kulüplerinin gelirleri, bir önceki sezondaki düşüşün ardından 2020/21'de %8 artarak 4,9 milyar sterline ulaştı ve bu, Premier Lig tarihindeki toplam gelirdeki ilk yıldan yıla düşüş oldu. Bu artış, büyük ölçüde, önceki (19/20) sezondaki indirimler ve ertelemeler nedeniyle yayın gelirindeki yaklaşık 1 milyar sterlinlik (%43) artıştan kaynaklanmaktadır. Ancak bunun genel gelir üzerindeki etkisi, sezonun büyük bölümünde taraftarların olmaması nedeniyle azaldı ve bu da maç günü gelirlerinde 0,5 milyar sterlinin üzerinde bir kayıpla sonuçlandığı ifade edilmektedir.
Dolu stadyumun geri dönüşü, yeni yayın anlaşmaları ve iyileştirilmiş ticari anlaşmalarla birlikte, gelecekteki Premier Lig kulüplerinin gelirleri için görünüm iyimser ve 2022/23 sezonunda toplam gelirin 6 milyar sterlini aşması beklenmektedir. Bu esneklik ve özel yatırıma yönelik daha fazla ihtiyaç ve kabul, finansal sürdürülebilirliğe yeniden odaklanmanın yanı sıra, hem lig hem de kulüp düzeyinde futbola önemli yatırımlar yapılmasına yol açmıştır. Premier Lig’de 2021'de işlem sayısı önceki iki yılın toplamından daha fazlaydı. 2022, şimdiye kadar sekiz 'beş büyük' kulübe yapılan yatırımlarla bu aktivite artışının devam ettiğini gördü.
Spora yatırım akışı ve sahiplik değişiklikleri, taraftarlardan ve diğer paydaşlardan karışık tepkiler aldı. Endişeler, itibar sorunları, gelecekteki sportif performans beklentileri ve bir kulübün finansal sürdürülebilirliğini çevreleyen risklerle ilgili olduğu tahmin edilmektedir.
Rapora göre; Kadın futbolu hızlı bir büyüme çağına girerken, kadın futbol kulüplerinin ve liglerinin kalıpları kırdığına, erkek futbolunun eski yapılarıyla kısıtlanmayan benzersiz kimlikler, hayran kitleleri ve iş modelleri sistemi oluşturmaktadır. Oyunun paydaşları, kârlılığı artırma potansiyeline sahip profesyonelleşme ve ticarileştirmeye daha fazla yatırımı kolaylaştıracak bir beklenmedik olaydan yararlanmaya hazır oldukları görülmektedir. Kadın oyunu artık gururla farklılaştırılmış bir ürün olarak ayakta durmaktadır ve küresel futbol endüstrisinin başarılarından bir şeyler öğrenmek istediğini giderek daha fazla göstermektedir.
Deloitte’nin Futbol Finansmanı 2022 yıllık raporuna göre; Futbol kulüplerine sorumlu ve sürdürülebilir yatırım - uzun vadeli finansal ve operasyonel sürdürülebilirliği koruyan ve aynı zamanda sahada rekabetçi olma arzusunu dengeleyen bir sahiplenme stratejileri - büyük önem taşımaktadır.
Kaynak:
https://www2.deloitte.com/uk/en/pages/sports-business-group/articles/annual-review-of-football-finance.html