Anadolu Kulüplerinin Mikro Ekonomisi

Ekonomi teorisinde; Mikro ekonomi ve Makro ekonomi doğada bulunan az ve sınırlı kaynakların, sınırsız ihtiyaçların karşılanmasına yönelik çabaları sembolize etmektedir. Makro ekonomi ülke ve küresel ekonomiye odaklanırken, Mikro ekonomi özel pazarları ve alt alanları inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaktadır.
Dünya futbol verilerini makro ve mikro ekonomik göstergeler çerçevesinde incelediğimizde,  futbol ekonomisinin federasyonların, kulüplerin ve profesyonel organizasyonların gelirlerine odaklandığını görmekteyiz.
FIFA’nın Pandemi süreci ile birlikte futbolda yatırımın devam etmesi için revize etmiş olduğu 2019-2020  bütçesi; 6.560 milyon dolara ulaştığını görmekteyiz.  FIFA 2019-2020 revize bütçesinde serbest bırakılan fonlardan tüm üye derneklere 1 milyon dolarlık dayanışma hibesi sağlanacağını Ayrıca her konfederasyona 2 milyon dolar hibe verileceğini açıklamıştı.   
Türkiye’nin dahil olduğu Avrupa futbol bütçesini icelediğimizde;  2019/20 UEFA Şampiyonlar Ligi, 2019/20 UEFA Avrupa Ligi ve 2019 UEFA Süper Kupası'ndan elde edilen brüt ticari gelirin yaklaşık 3,25 milyar Euro olduğu tahmin edilmektedir. Tahmini brüt tutar olan 3,25 milyar Euro'dan, yarışmalarla ilgili tahmini organizasyonel ve idari maliyetleri karşılamak için 295 milyon Euro düşüleceği ve % 7'si (227,5 milyon Euro) dayanışma ödemeleri için ayrılacaktır. Ortaya çıkan 2,73 milyar Euro'luk net gelirin % 6,5'i Avrupa futbolu için ayrılacak ve UEFA'da kalacak ve diğer % 93,5'i katılımcı kulüplere dağıtılacağı görülmektedir.
UEFA’nın gelir tahminine ve belirlenen tahsislere göre, 2019/20 sezonunda katılımcı kulüplere dağıtılabilecek toplam miktar 2,55 milyar Euro olduğu ve bunun 2,04 milyar Euro'su UEFA Şampiyonlar Ligi ve UEFA Süper kupada yarışan kulüplere, 510 milyon Euro ise UEFA Avrupa Ligi'ne katılan kulüplere dağıtılacak. Ayrıca, UEFA Şampiyonlar Ligi kulüplerinin payından UEFA Avrupa Ligi kulüplerinin hissesine 50 milyon Euro düşerken,   2019/20 UEFA Şampiyonlar Ligi ve UEFA Avrupa Ligi'nin eleme aşamasında elenen kulüplere dayanışma ödemelerini sübvanse etmek için 10 milyon Euro katkılar yapılacaktır.
Türkiye Futbol Federasyonu'nun (TFF) 2019-2020 tarihlerini kapsayan 1 yıllık mali tablolarında toplam harcamaları 919 milyon TL olduğu, bütçe raporlarında yer alan giderlerin, A Milli Takım giderleri: 131 milyon 693 bin TL, Büro giderleri: 126 milyon 367 bin TL, Personel gideri: 95 milyon TL, Profesyonel futbol giderleri: 437 milyon 153 bin TL olduğu görülmektedir.
TFF’nin, 2019-2020 sezonunda; Katılım Parası, Performans Primi, İlk 6, Eski Şampiyonluklar ve Paraşüt (küme düşen takımlara ekonomik sıkıntı yaşamamaları için yapılan katkı) başlıkları altında kulüplere toplam 1 milyar 831 milyon TL ödeme yaptığı görülmektedir.
TFF’ nin “2020-2021 sezonunda Ayakbastı ücreti olarak Süper lig takımlarına 9 Milyon TL ödeme yapacağı, 2020-2021 Yılı Süper lig Galibiyet primi 2 Milyon 700 Bin TL 2020-2021 Yılı Süper lig beraberlik primi 1 Milyon 400 Bin TL olarak belirlendiği.  2020-2021 Yılı süper lig şampiyonu olan takıma tam 40 Milyon TL ödeneceği. Ayrıca süperliğe yükselen takımlar TFF’den ayakbastı parası olarak 16 Milyon TL alacağı”  ifade edilmektedir.
TFF’nin son kongresinde;  2019 sezonunda Süper Lig, TFF 1. Lig, TFF 2. Lig, TFF 3. Lig ve amatör liglere toplamda 2.2 milyar lira para aktarıldığı ifade edilse de, 2. ve 3. Lig ile amatör kulüpler, bu gelirlerin birçoğundan yeterince pay alamamaktadırlar.
Anadolu kulüpler; Ticari (Sponsorluk, reklam, isim hakkı ve ürün satış gelirleri, Spor Toto, şans oyunları hak edişleri) dışında, Şampiyonlar Ligi ve UEFA Avrupa Ligi Gelirleri, Naklen Yayın Havuz gelirleri ve pandemi sürecinde yaşanan problemlerden dolayı, Maç Günü Gelirlerinden (Bilet ve kombine satış gelirleri) konumları gereği yeterince yararlanamamaktadırlar. Anadolu Kulüplerinin, Şans oyunları ile ilgili yapılan son düzenlemelerden elde edilecek gelirler dışında, önemli bir destekleri ve sponsorları bulunmamaktadır. 
Bu gün,  Anadolu’da alt liglerde ve amatör liglerde mücadele eden kulüpler, TFF’nin sınırlı imkanlar ile futbolu seven kişilerin bireysel çabaları,  şirketlerin ve yerel yönetimlerin destekleri ve kaynakları ile mücadele etmek durumundadırlar. Anadolu’da ki birçok kulüp sınırlı kaynaklar ve gelirler yüzünden faaliyetlerini durdurmuş, kapanmış veya kapanma noktasına gelmiştir.
Türkiye’de profesyonel futbolda, alt liglerde mücadele eden toplam 106 kulüpten 45 şehri temsil eden 90 Anadolu kulübü ilgisizlikten ve kötü yönetişimden dolayı, futbolun büyüyen makro ekonomisinden mikro olarak faydalanamamaktadır.
TFF, Türk futbolun temelini oluşturan Anadolu Kulüplerinin ekonomik problemlerinin çözümüne yönelik olarak;  FIFA, UEFA ve İngiltere Premier Lig  örneğinde olduğu gibi kaynak aktarmalı, desteklemelidir.
TFF, dört büyüklere Bankalar Birliğinden sağladığı imkânları kullanarak, Anadolu Kulüplerini de sübvanse etmelidir.
Futbolunun tepe yönetimleri, Anadolu kulüplerinin de futbolun makro ekonomisinden faydalanması için en kısa zamanda çözüm ve stratejiler geliştirmelidir.