Son yıllarda, Avrupa'da futbol, sonuçların manipüle edilmesiyle bağlantılı artan sayıda "şike" gibi endişe verici olaylarla karşı karşıya kalmıştır. Bu durum, özellikle çevrimiçi ortamda kumar pazarının hızlı gelişmesine denk gelmektedir. Maçların spor, mali veya başka nedenlerle manipüle edilip edilmediğine bakılmaksızın, şike, rekabetin bütünlüğünü tehlikeye atmakta ve sporun ruhuna zarar vermektedir.
Şike, yolsuzluk, dolandırıcılık ve kara para aklama gibi ciddi suç faaliyetleriyle yakından ilişkilendirilebilir ve sonuçta elde edilen kârlar diğer suç ağlarını beslemektedir. Bu ve benzeri olaylar tipik olarak ulusal sınırları aşmakta, tespit ve kovuşturmayı özellikle zorlaştırmaktadır.
UEFA, şike sorununu Avrupa düzeyinde çözmek için futbolun paydaşlarıyla mükemmel ilişkiler sürdürmektedir. Bu bağlamda, 2010 yılında UEFA Profesyonel Futbol Strateji Konseyi (PFSC) tarafından kabul edilen karardan bu yana, UEFA, PFSC'nin pozisyonu bu alanda oldukça aktif olmuştur.
2014 yılında PSFC, Avrupa Futbolu için Davranış Kuralları adlı çok önemli bir girişim başlattı. Bu davranış kuralları, UEFA PSFC'deki Avrupalı profesyonel futbol paydaşlarının çıkarlarını temsil eden dört kuruluş ( ECA, FIFPRO, EPFL, UEFA ) tarafından kabul edildi ve onaylandı.
Bu davranış kuralları, tüm oyuncular, hakemler, kulüpler ve diğer yetkililer için futbolun bütünlüğünü çevreleyen konularda yol gösterici ilkeleri belirlemektedir. Futbolun organizasyonunda, oynamasında ve yönetilmesinde en yüksek davranış standartlarını teşvik etmeyi amaçlar ve ulusal düzeyde davranış kuralları için bir referans görevi üstlenmektedir.
UEFA ve Europol arasındaki karşılıklı işbirliğine dayalı olarak, Avrupa'daki diğer kolluk kuvvetleri ve UEFA'nın uluslararası Sportradar şirketi ile işbirliği ile yönettiği UEFA şans oyunları sahtekârlığı tespit sisteminin günlük raporları, yargılanan en önemli davalardan bazıları UEFA disiplin kurullarına iletilmiş ve kamuoyuna açıklanmıştı.
UEFA, şike riskiyle mücadele etmek için düzenlediği müsabakalar için geçerli olan açık bir yasal çerçeve oluşturmuştur. Çeşitli rekabet düzenlemelerine de eklenen çeşitli kurallar getirilmiştir. Uluslararası Sportradar şirketi ile yakın işbirliği içinde olan UEFA, tüm büyük Avrupa ve Asya şans oyunlarında sahtekârlığı tespit sisteminden faydalanmaktadır.
Bu dolandırıcılıkla mücadele sistemi, spor sahtekârlığını önlemek ve bunlarla mücadele etmek amacıyla bilgi toplamaktadır, şüpheli maçları araştırmakta ve olası disiplin vakalarını hazırlamaktadır. Raporlar, UEFA'nın bu konularda soruşturma başlatan ulusal dürüstlük görevlilerine sunulmaktadır ayrıca sistem ulusal kolluk kuvvetlerindeki ortaklarıyla işbirliği için uygundur.
Sportradar, Şirketi 16 Şubat 2021’de Londra’da “Evrensel Dolandırıcılık Tespit Sistemi”ni “Universal Fraud Detection System“ (UFDS) piyasaya sürüldüğünü duyurdu. Sportradar şirketinin Bütünlük Servisi (Sportradar Integrity Services) spor bütünlüğünün önde gelen küresel tedarikçisi çözüm ortağıdır. Geliştirilen şans oyunları izleme hizmeti olan UFDS, Sportradar şirketi tarafından finanse edilecek ve tüm kurumlara ücretsiz olarak sunulacaktır. Ayrıca sistem, Ekim 2021'de spor federasyonlarının ve dünya çapındaki liglerin ve kullanımına açılacaktır.
Sportradar, 2005'ten beri teknik olarak geliştirilmiş şans oyunları izleme sistemi “Fraud Detection System” (FDS) Dolandırıcılık Tespitinde kullanmaktadır.
Küresel sporlarda şike tespit etmek için yalnızca 2020 yılında 26 farklı spor dalında, 1.000'den fazla lig, 600.000'den fazla maç ve yarışmada FDS tarafından izlenilmiştir. Sportradar şirketi, FDS’ yi kullanarak, son 15 yılda, 5.300'den fazla maç şüpheli olarak sınıflandırılmış 400'den fazla başarılı spor disiplin cezasını ve sporu yozlaştırmak isteyenlere karşı 30 başarılı ceza mahkûmiyeti gerçekleştirilmesine yardımcı olmuştur. Bu dönüm noktası Sportradar şirketinin küresel sporun bütünlüğünü koruma taahhüdü, yetenekleri ve tüm spor dallarına sunulan bu yerleşik ve kanıtlanmış şans oyunlarını izleme hizmetinin faydalarıdır.
Dünya çapında 70’den fazla kurumla işbirliği olan Sportradar şirketi UFDS'nin Ekim ayında piyasaya sürülmesinden sonra, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), Uluslararası Spor Federasyonları (ISF) gibi Spor Kuruluşlarıyla bir araya gelerek, bu iddialı hizmeti sunmak için teknolojilerini ve operasyonlarını yükseltmeye devam edecektir.
Sporda sürdürülebilir bir hedefe ulaşmak için federasyonlar, Ulusal Olimpiyat Komiteleri ve çoklu spor etkinlik organizatörleri, tüm sporları rekabet manipülasyonlarından korumaya yönelik yaklaşımları desteklemeli ve geliştirmelidir.
Türkiye’deki spor ve özellikle de futbol ile ilgili kurum ve kuruluşlar son yıllarda geliştirilen ve önemli başarılar elde eden Evrensel Dolandırıcılık Tespit Sistemini (UFDS) kullanmak için harekete geçmelidir.
Kaynaklar
https://www.sportradar.com
https://www.uefa.com/insideuefa/protecting-the-game/integrity