1970'li yıllardan bu yana tutulan kayıtlar 2.6 Terabayt büyüklüğündeki Panama Belgeleri, Panama menşeli Mossack Fonseca adlı kurum tarafından 214 binden çok Offshore Firmaları için düzenlenmiş olan 11.5 milyon gizli belge olarak sızdırılmıştı. Belgeler Almanya'nın Süddeutsche Zeitung gazetesine ve ABD merkezli Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ)’ na iletilmiş, belgelere dair ilk haberler 03 Nisan 2016 tarihinde yayınlanmıştı. 2016'da yayınlanan Panama Belgelerinde Messi mevcut FIFA başkanı Gianni Infantino’da yer almıştı.
Beş yıl önce olduğu gibi, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) 150 ülkeden toplam 600 gazeteci üzerinde çalıştığı vergiden muaf olan ülkelerde 14 paravan şirket ajanlarından sızan 12 milyon belge, finansal veriler hakkında bir rapor yayınladı. Pandora Belgeleri olarak kamuoyuna yansıyan raporda; sadece üst düzey devlet yetkilileri ve işadamları değil, futbol yıldızlarda bulunmaktadır.
Deutsche Welle Türkçe, The Washington Post, Süddeutsche Zeitung, BBC, Istories, El Pais, Le Monde ve The Guardian'ın da aralarında olduğu 150 medya ortağı yaklaşık iki yıl boyunca kimliği bilinmeyen birisi tarafından sızdırılan 2,94 terabayt boyutundaki verileri inceledi ve rapora dönüştürdü. Rapor, sınıflandırılmış varlıklara sahip üst düzey yetkililer ve işadamlarının yanı sıra vergi cennetlerinde paravan şirketlere sahip olanları ortaya koymaktadır. Raporda birçok isim arasında futbol dünyasından yıldızlarda bulunmaktadır.
Arjantin takımının orta saha oyuncusu ve Fransız PSG oyuncusu Angel Di Maria, Paris Saint-Germain teknik direktörü Mauricio Pochettino eski oyuncu Javier Mascherano ve Humberto Grondona, Arjantin Futbol Federasyonu'nun (AFA) tarihi başkanı Julio Grondona ve FIFA dahil olmak üzere futbolla bağlantılı birçok isim bulunmaktadır.
Futbol dünyası da vergi cennetlerinin müdavimlerinden, İtalya Milli Takımı'nın teknik direktörü Roberto Mancini, Avrupa'nın en büyük kulüplerinde oynamış Arjantinli futbolcu Angel di Maria, Manchester City'nin teknik direktörü Pep Guardiola da varlıklarını Offshore firmalara taşımış isimler arasında yer almaktadırlar. Di Maria'nın temsilcisi "vergi uzmanlarının" önerisi üzerine Offshore'da firma kurduklarını ve İspanya'da oynayan birçok yabancı futbolcuya bu yöntemin önerildiğini belirtilmektedir.
Raporda yer aldığı şekliyle; Manchester City'nin Yöneticisi Pep Guardiola'nın 2012 yılına kadar Andorra'da bir hesabı olduğu bildirildi. Guardiola'nın çek hesabını, Mariano Rajoy döneminde vergi affı aldığı İspanyol Vergi İdaresi'ne bildirmediği iddia edilmektedir. Ayrıca Guardiola'nın Al-Ahli'deki kariyeri boyunca aldığı maaşı içeren Banca Privada d'Andorra'da bir hesabı olduğu idda edilirken Guardiola’nın vergi affından elde ettiği, 500 bin Euro'luk kârını zimmetine geçirdiği, Barcelona ve Bayern Münih'in eski teknik direktörü, Barcelona'yı çalıştırdığı dönem olan 2007-2012'de, mali durumunu güvence altına almak için Panama'da Repox Investment adlı bir yatırım şirketine imza attığı ifade edilmektedir.
Guardiola'nın yanı sıra Real Madrid’in Antrenörü Carlo Ancelotti Pandora Belgelerinde ortaya çıkan vergi sorunlarına da karışmış bulunmaktadır.
Pandora belgelerinde yer alan Futbol dünyasına ait bir başka olayda ise ; 2018'de bankaların kredi taleplerini geri çevirmesinin ardından nakit sıkıntısı çeken Liège futbol kulübü ihtiyatlı bir şekilde Samoa'da kayıtlı bir offshore şirket tarafından finanse edilen bir Lüksemburg fonundan 4,6 milyon Euro borç aldı. Nakit enjeksiyonu, Temmuz 2016'da Lüksemburg'da oluşturulan bir fon olan Star Football Finance Fund SCSP tarafından sağlandı. Finansal desteğe ihtiyacı olan futbol kulüpleri. Liège Standard, %7,25 faiz oranıyla 4,6 milyon Euro 'luk bir anlaşma sağladı, yani kulübün toplam 5 milyon Euro'yu geri ödemesi gerekiyordu. Standard'ın şu anki sahibi Bruno Venanzi, krediyi onayladı. Pandora Belgeleri, Lüksemburg fonuna yatırım yapan ortaklardan birinin Mercury Management Inc. olduğunu göstermektedir.
Panama ve Pandora belgelerinde yer alan Offshore Sisteminde; Britanya Virjin Adaları, Samoa, Belize, Panama gibi bölgelerdeki "hukuk firmaları" birkaç yüz dolar karşılığında gerçek sahiplerin gizlendiği offshore şirketler açıyorlar. Zenginler, 2 bin ile 25 bin dolar arasında bir fiyata ise "tröst" adı verilen, parasını işletmesine rağmen, oldukça yaratıcı bir şekilde işletmiyorlarmış gibi "yasal bir düzenleme" yapılmasına olanak sağlayan servisi kullanabiliyorlar.
Offshore firmalara sahip olmak ve bu firmalar üzerinden faaliyetler yürütmek dünyanın birçok ülkesinde yasadışı değil ancak önemli bir kamusal tartışma konusu. Bu firmaları kullanan iş insanları, finansal faaliyetlerini yürütmek için bu şirketlere ihtiyaçları olduklarını belirtiyor. Uzmanlar ise yolsuzluğun ve kara para aklamanın önüne geçilmesi, vergi adaletinin sağlanması ve küresel eşitsizliğin azaltılması için vergi cennetlerinin kontrol altına alınması gerektiğini söylüyor.
Pandora Belgelerinde Türkiye’den iş dünyasının önde gelen temsilcilerinin yanı sıra sanat ve spor dünyasından kamuya mal olmuş kişiler de bulunduğu ifade edilmektedir.
Kaynaklar
1-https://www.world-today-news.com/football-stars-in-the-pandora-papers-whirlpool-guardiola-to-ancelotti/
2-https://www.nenroll-nenroll.com/pandora-papers-the-businessmen-and-footballers-that-appear-in-the-documents/340632021/
3-https://www.dw.com/tr/pandora-papers-offshoreun-s%C4%B1r-kutusunu-a%C3%A7%C4%B1yor/a-59391820
4-https://www.brusselstimes.com/news-contents/sport/188196/pandora-papers-standard-liege-offshore-financing-revealed/
5-https://www.icij.org/investigations/pandora-papers/about-pandora-papers-investigation/